Autor: Sławomir Ambroziak
Słowa kluczowe: cynamon, stan zapalny, bóle stawowe, urazy sportowe, otyłość, fibromialgia, choroba zwyrodnieniowa stawów, reumatoidalne zapalenie stawów.
Zapalenie stawów jest jedną z najczęstszych dolegliwości generujących przewlekły ból, utrudniający właściwe funkcjonowanie organizmu. Bóle związane z zapaleniem stawów promieniują na mięśnie, szczególnie w miejscach, w których spotykają się kości połączone stawem, takim jak np. staw biodrowy lub kolanowy. Objawy zapalenia stawów obejmują ból, obrzęk, sztywność, osłabienie, deformacje, zapalenie i ograniczoną ruchomość stawów, które mogą zakłócać najbardziej podstawowe codzienne czynności, takie jak chodzenie, wchodzenie po schodach, otwieranie opakowań czy nawet mycie zębów.
Istnieje podobno ponad sto rozpoznawalnych diagnostycznie form dysfunkcji stawów i towarzyszących im schorzeń reumatycznych, ale cztery najczęstszej diagnozowane typy to: choroba zwyrodnieniowa stawów, reumatoidalne zapalenie stawów, dna moczanowa i fibromialgia.
Określenie fibromialgia, czyli inaczej – reumatyzm tkanek miękkich, odnosi się do bólów miękkich tkanek włóknistych ciała – mięśni, ścięgien i więzadeł (ścięgna i więzadła łączą mięśnie z kośćmi). Osoby dotknięte fibromialgią mogą zgłaszać również inne objawy, takie jak: problemy ze snem, sztywność poranną, bóle głowy, deficyty pamięciowe i trudności z koncentracją. Kobiety są co najmniej 4-krotnie bardziej narażone na rozwój fibromialgii, niż mężczyźni. Schorzenie to dotyka zwykle osób powyżej 50 roku życia.
Choroba zwyrodnieniowa stawów jest najczęstszą postacią problemów zdrowotnych, wynikających z przewlekłego zapalenia stawów. Występuje pełnoobjawowo wtedy, gdy ściera się chrząstka stawowa, co powoduje bolesność związaną z ruchem. Choroba zwyrodnieniowa stawów często dotyka rąk i stawów obciążanych ciężarem ciała, takich jak stawy kolanowe, biodrowe i fasetowe (kręgosłupa), i daje o sobie znać, gdy chrząstka degeneruje się i zużywa wraz z wiekiem. Dlatego jest to najczęstsza postać bólu stawów pośród osób starszych.
Reumatoidalne zapalenie stawów jest wyniszczającą chorobą autoimmunologiczną, która często dotyka kolan, nadgarstków i stawów palców. Tutaj układ odpornościowy omyłkowo atakuje zdrowe tkanki swojego gospodarza i powoduje degenerację stawów, a zmiany degeneracyjne rozprzestrzeniają się następnie z tkanki chrzęstnej na tkanki sąsiednie – ścięgna, więzadła, mięśnie i kość. Czasami dotykają nawet tak odległych obszarów ciała, jak płuca i naczynia krwionośne. Dlatego wiele osób z reumatoidalnym zapaleniem stawów ma trudności z wykonaniem normalnych czynności życia codziennego, takich jak stanie, chodzenie, ubieranie się, mycie czy korzystanie z toalety.
Niektóre czynniki związane z rozwojem bólu i zapaleniem stawów to urazy (np. sportowe) oraz powikłania innych schorzeń (takich jak np. cukrzyca), a także, paradoksalnie, brak aktywności ruchowej. W wielu badaniach obserwowano również związek pomiędzy zapalenie stawów a otyłością. Nic w tym dziwnego, albowiem nadmierna masa ciała powoduje dodatkowe obciążenie stawów dźwigających nasz ciężar, czyli stawów kręgosłupa i stóp oraz biodrowych, kolanowych i skokowych. Ze względu na charakter pracy stawów, np. ciśnienie płynu stawowego w stawach kolanowych wzrasta wielokrotnie, wraz ze wzrostem masy ciała w ruchu. Tak więc nawet niewielka utrata wagi może mieć duże znaczenie dla zdrowia naszych stawów. Przy czym nadmiernie rozwinięta tkanka tłuszczowa staje się źródłem mediatorów stanu zapalnego, sprzyjających pojawieniu się obolałości stawów. Stawy również po prostu, naturalnie zużywają się i degenerują wraz z wiekiem; stąd zapalenie stawów jest częstym problemem ludzi starszych.
Ogólnie rzecz biorąc, ulgi dla obolałych stawów można poszukiwać w leczeniu farmakologicznym, ćwiczeniach rehabilitacyjnych i kontroli wagi; w tym ostatnim przypadku – z wykorzystaniem odpowiednich programów dietetycznych, prozdrowotnych pokarmów i suplementów diety. A skoro mowa o żywności funkcjonalnej i suplementach diety, to warto zwrócić uwagę na pewien szczególny, prozdrowotny dodatek pokarmowy – cynamon, który, jak dowiodły badania, chroni przed cukrzycą, wspomaga mięśnie i ułatwia redukcję tłuszczu, a także, co zobaczymy za chwilę, wspomaga leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów.
Otóż w niedawno wykonanym badaniu (Shishehbor, 2018) oceniano wpływ cynamonu na ciężar przebiegu choroby, poziomy niektórych markerów stanu zapalnego w surowicy krwi oraz czynniki ryzyka chorób sercowo-naczyniowych u kobiet z reumatoidalnym zapaleniem stawów.
W tym randomizowanym badaniu klinicznym z podwójnie ślepą próbą, 36 kobiet cierpiących z powodu reumatoidalnego zapalenia stawów podzielono losowo na 2 grupy, otrzymujące 4 kapsułki po 500 mg proszku cynamonowego lub taką samą ilość placebo – codziennie, przez 8 tygodni. Poziom cukru we krwi na czczo, profil lipidowy, enzymy wątrobowe, poziomy białka C-reaktywnego (CRP) w surowicy krwi, czynnik martwicy nowotworu-α (TNF-α), szybkość sedymentacji erytrocytów (trzy ostatnie – miary stanu zapalnego), ciśnienie krwi i objawy kliniczne choroby zostały określone na początku i na końcu badania.
Pod koniec badania stwierdzono znaczny spadek stężenia CRP i TNF-alfa w surowicy krwi, w grupie cynamonowej, w porównaniu z grupą placebo. Ciśnienie rozkurczowe było również istotnie niższe w grupie interwencyjnej, w porównaniu z grupą kontrolną (p = 0,017). W porównaniu z placebo, spożycie cynamonu znacznie zmniejszyło wskaźnik aktywności choroby (DAS-28), jej wizualną skalę analogową (VAS) oraz liczbę czułych (TJC) i obrzękniętych stawy (SJC).
W posumowaniu badania znajdujemy konkluzję autorów, zgodnie z którą suplementacja cynamonu może być bezpiecznym i potencjalnie dodatkowym leczeniem reumatoidalnego zapalenia stawów, mającym na celu łagodzenie objawów klinicznych choroby i towarzyszącego im stanu zapalnego.
