Autor: Sławomir Ambroziak
Słowa kluczowe: fukoksantyna, kombu, wakame, otyłość, stłuszczenie wątroby.
Otyłość to palący problem naszych czasów. Powszechność otyłości uznano za epidemię a epidemię otyłości okrzyknięto plagą cywilizacyjną. Wszystko to za sprawą bardzo łatwego dostępu do bardzo wysokoenergetycznej żywności i środków transportu ograniczających konieczność aktywności ruchowej, na co nakłada się jeszcze środowiskowy stres cywilizacyjny, predestynujący nasze mózgi do nieracjonalnych zachowań żywieniowych.
Otyłość to nie tylko problem estetyczny, ale również, a nawet przed wszystkim, zdrowotny. Otyłość wiąże się m.in. z problemami wątrobowymi, albowiem tłuszcz w otyłości gromadzi się nie tylko pod skórą, ale również w wątrobie. Niekorzystnym zdrowotnym efektem otyłości jest więc w pierwszej kolejności niealkoholowe stłuszczenie wątroby.
Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby (NAFLD) jest częstą przypadłością wątroby, występującą zwykle u ludzi z nadwagą, którzy nie spożywają na co dzień alkoholu, objawiającą się nadmiernym magazynowaniem trójglicerydów w wątrobie, prowadzącym do nagromadzenia się tłuszczu w tym narządzie i powiększenia całkowitej jego masy przynajmniej o ponad 5%. Ogólnie niealkoholowe stłuszczenie wątroby albo może występować jako zwykłe stłuszczenie niepowikłane, albo w połączeniu z niealkoholowym stłuszczeniowym zapaleniem wątroby (NASH). W tym drugim przypadku zapalenie i uszkodzenie komórek wątrobowych może prowadzić do rozwoju zwłóknienia i marskość wątroby, a w skrajnych przypadkach nawet do raka wątroby.
W tej sytuacji nie dziwi nas oczywiście, że naukowcy poszukują pokarmów i ich składników, których spożywanie byłoby w stanie przyczynić się do obniżenia wagi ciała oraz redukcji zasobów tłuszczu wątrobowego. Już jakiś czas temu zwrócili uwagę na brunatne algi, wykorzystywane w kuchni azjatyckiej jako warzywa a będące źródłem pewnego szczególnego mikroskładnika pokarmowego – fukoksantyny.
Fukoksantyna to brązowy barwnik karotenoidowy z podgrupy ksantofili, pośród których znajdujemy jeszcze inne cenne dla zdrowia mikroskładniki pokarmowe, takie jak przykładowo luteina, kryptoksantyna, zeaksantyna i astaksantyna. Fukoksantyna występuje głównie w plechach wodorostów, więc dostarczamy ją do organizmu spożywając przede wszystkim azjatyckie warzywa morskie, takie jak kombu z listownicy japońskiej, czy też wakame z undarii pierzastej.
Jakiś czas temu przeprowadzono więc eksperyment (Abidov, 2009), którego autorzy obrali sobie za cel zbadanie wpływu suplementu fukoksantyny z brunatnych alg morskich, rozpuszczonej w oleju z nasion granatu, na wydatek energetyczny, masę ciała, tkankę tłuszczową, lipidy wątrobowe i biochemię krwi otyłych ochotniczek bez cukrzycy, zarówno tych z niealkoholową stłuszczeniową chorobą wątroby (tłuszcz wątrobowy powyżej 11%), jak też z prawidłową zawartością tłuszczu wątrobowego (poniżej 6.5%). Było to 16-tygodniowe badanie z podwójnie ślepą próbą, randomizowane, kontrolowane placebo, czyli wykonane zgodnie ze standardami wyznaczonymi dla badań klinicznych.
Nadspodziewanie dobre efekty działania fukoksantyny odnotowano w wynikach wzrostu tempa metabolizmu. Otóż u kobiet przyjmujących suplement fukoksantyny dochodziło do znacznego wzrostu dobowego wydatku energetycznego, nawet o 450 kcal dziennie.
Ten suplement zawierający 2.4 mg fukoksantyny spowodował statystycznie istotną redukcję masy ciała kobiet ze stłuszczoną i zdrową wątrobą: o 5.5 kg w pierwszej i 4.9 kg w drugiej grupie. W skutek tego masa tłuszczu całkowitego obniżyła się w pierwszej grupie o 3.5, a drugiej o 3.6 kilograma. Przy czym w grupie NAFLD doszło też do znacznego obniżenia zawartość tłuszczu wątrobowego i poziomu enzymów wątrobowych, co świadczyło o wyraźnej poprawie czynności wątroby.
Publikację swojego badania autorzy zakończyli wnioskiem, że fukoksantyna sprzyja odchudzaniu, zmniejszeniu zawartości tłuszczu w organizmie i wątrobie oraz poprawie wyników testów czynnościowych wątroby u otyłych kobiet bez cukrzycy, a więc można ją uznać za obiecujący suplement diety w walce z otyłością.
