Autor: Sławomir Ambroziak
Słowa kluczowe: kwercetyna, apigenina, NAD+, mononukleotyd nikotynamidu, CD38, sirtuiny.
Naukowcy nie ustają w poszukiwaniu środków opóźniających proces starzenia się organizmu. W toku swoich prac natknęli się na dwie zadziwiające cząsteczki – kwercetynę i apigeninę (Escande, 2013). Jak się okazało, obie te molekuły wykazują oryginalną zdolność podnoszenia w komórkach poziomu koenzymu NAD+. Cóż w tym jednak takiego nadzwyczajnego…?
NAD+ jest koenzymem, czyli aktywatorem, enzymów z grupy sirtuin. Okrzyknięto je enzymami młodości, kiedy się okazało, że ograniczenie podarzy kalorii, znane jako restrykcja kaloryczna, wpływa pozytywnie na zdrowie i długowieczność ssaków, właśnie głównie na drodze aktywacji sirtuin. Sirtuiny katalizują wiele ważnych procesów komórkowych, a tym samym regulują wiele funkcji życiowych organizmu. Jako najważniejsze efekty aktywności sirtuin, z punktu widzenia zdrowia i długowieczności, możemy wymienić: hamowanie biosyntezy cholesterolu, stymulację odkomórkowego transportu cholesterolu, stymulację cyklu mocznikowego, stymulację wydzielania insuliny, hamowanie produkcji reaktywnych form tlenu, wzmożenie eliminacji reaktywnych form tlenu, zapobieganie powstawaniu komórek z nieprawidłową liczbą chromosomów, naprawę uszkodzeń DNA, hamowanie skracania się telomerów warunkujących czas życia komórek. Sirtuiny są też niezwykle ważnymi enzymami w procesach adaptacji wysiłkowej, a więc mają ogromne znaczenie dla sportowców i ogólnie osób aktywnych fizycznie.
Jednak wraz z wiekiem komórkowe zasoby NAD+ ulegają znaczącemu obniżeniu. W tej sytuacji spada też aktywność sirtuin i przyspiesza proces starzenia się organizmu, wraz z towarzyszącymi mu problemami zdrowotnymi. Za spadek poziomu NAD+ odpowiada w pierwszej kolejności enzym o symbolu CD38, zajmujący się jego degradacją. Tworzy się tutaj rodzaj błędnego koła, gdyż starzejące się komórki wysyłają sygnały aktywujące CD38, a ten potęguje degradację NAD+ i zubaża jego zasoby, co znowu przyspiesza proces starzenia się organizmu. Jak jednak się okazuje, można przerwać to błędne koło…
Naukowcy wyjaśnili, że można operować dwiema strategiami, mającymi na celu utrzymanie wysokiego poziomu NAD+ w komórkach i zachowanie młodzieńczej kondycji zdrowotnej.
Pierwsza miałby polegać na podawaniu prekursorów NAD+, które przekształcają się w ten koenzym w ludzkim organizmie. Takich prekursorów jest kilka, ale w świetle badań naukowych najskuteczniejszy w podbijaniu poziomu NAD+ wydaje się chyba związek znany jako mononukleotyd nikotynamidu. Podobny efekt można osiągać również poprzez podawanie gotowego NAD+.
Natomiast druga strategia miałby się opierać na blokowaniu aktywności CD38 – enzymu degradującego NAD+. Naukowcy szacują, że ta druga strategia powinna być nawet skuteczniejsza od pierwszej. A to z tego powodu, że, również według szacunków naukowców, za niedobory NAD+ w większym stopniu odpowiada jego wzmożona degradacja, niż niewydolna synteza.
We wspomnianym na wstępie badaniu scharakteryzowano właśnie dwa, naturalne inhibitory (blokery) CD38 – kwercetynę i apigeninę. Wykazano przy tym, że blokowanie CD38 skutkuje wyższymi wewnątrzkomórkowymi poziomami NAD+, co wiąże się ze wzrostem efektywności dobroczynnego działania sirtuin w komórkach i w całym organizmie.
Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, aby obie strategie wdrożyć w życie jednocześnie. Należy przy tym podejrzewać, że ich efekty bez wątpienia się zsumują, co doprowadzi do wyższego wzrostu stężenia NAD+ w komórkach naszego organizmu oraz wyższej, prozdrowotnej i przeciwstarzeniowej aktywności sirtuin. W celu podwojenia efektywności walki ze starością i towarzyszącymi jej problemami zdrowotnymi, albo możemy zestawić suplement apigeniny z suplementem mononukleotydu nikotynamidu, albo poszukać na rynku suplementu zestawiającego już w swoim składzie przykładowo kwercetynę z cząsteczką gotowego NAD+.
