Autor: Sławomir Ambroziak
Słowa kluczowe: koronawirus, kozieradka, czarnuszka, flaszowiec, morwa, noni.
Jak powszechnie wiadomo, koronawirus SARS-CoV-2 jest sprawcą choroby górnych dróg oddechowych, nazwanej COVID-19 od anglojęzycznego skrótu: coronavirus disease 2019. Choroba COVID-19, jak również powszechnie wiadomo, spowodowała globalny kryzys zdrowotny i przyczyniła się do ogromnych komplikacji gospodarczych. Jednocześnie brak środków terapeutycznych, wskazywanych konkretnie do leczenia choroby COVID-19, a co za tym idzie – ograniczone możliwości jej leczenia, stały się dla naukowców wyzwaniem do identyfikacji molekuł o potencjalnej przydatności przy opracowaniu nowych środków terapeutycznych, skutecznych w leczeniu zakażenia SARS-CoV-2.
Jak wykazano w licznych badaniach, jednym z kluczowych białek cyklu życiowego kronawirusa SARS-CoV-2 jest jego główne białko enzymatyczne – proteaza Mpro, która odgrywa główną rolę w pośredniczeniu w replikacji tego wirusa, co czyni ją atrakcyjnym celem dla nowoopracowywanych leków. Tak więc w jednym z wykonanych niedawno eksperymentów (Taofeek, 2020) przeprowadzono badania przesiewowe dokowania molekularnego, mające za zadanie identyfikację potencjalnych blokerów proteazy Mpro koronawirusa SARS-CoV-2 spośród 38 aktywnych biologicznie związków 3 roślin konsumpcyjnych o zgłaszanych wcześniej właściwościach przeciwwirusowych – kozieradki, czarnuszki i flaszowca.
Spośród 38 przebadanych molekuł, 19 wykazywało spektakularne oddziaływanie wskazujące na znaczące interakcje wiązania w kieszeni wiążącej miejsce aktywne proteazy Mpro. Wyniki badania dokowania molekularnego udowodniły, że bioaktywne związki kozieradki wykazują większy potencjał hamowania proteazy koronawirusa w porównaniu ze związkami bioaktywnymi czarnuszki i flaszowca.
Inny zespół badawczy (Dharmashekara, 2021) skupił się na trzech innych białkach koronawirusowych – białku S, N i E. A to z tego powodu, że białka te odpowiadają za wnikanie koronawirusów do komórek gospodarza, ich replikację w komórkach oraz wydostawanie się z komórek wirusów potomnych. W tym przypadku pod kątem wiązania i dezaktywacji tych białek przebadano związki fitochemiczne pochodzące z kozieradki oraz owoców morwy i owoców noni. A to z tego względu, że w przeprowadzonej już wcześniej ocenie właściwości przeciwwirusowych różnych fitozwiązków (Zumla, 2016), rośliny te okazały się niezwykle bogatym ich źródłem.
Najwyższe powinowactwo wiązania i stabilną interakcję z resztami aminokwasowymi obecnymi w miejscach aktywnych białek koronawirusowych wykazywał trigoneozyd – związek aktywny biologicznie, pochodzący z nasion kozieradki. Tymczasem dwa pozostałe związki pochodzące z morwy i noni, czyli deoksynojirimycyna i kwas oktanowy, a także lek przeciwwirusowy, skierowany przeciwko wirusowi HIV, remdesivir, wykazywały dobre powinowactwo wiązania do białek koronawirusowych i tym samym korzystne właściwości przeciwwirusowe.
Jak więc widzimy, w obu tych badaniach najskuteczniejszym środkiem przeciwwirusowym, skierowanym przeciwko wirusowi SARS-CoV-2, okazała się kozieradka. Warto więc chyba zaopatrzyć się w nasiona kozieradki lub oparte na ich ekstraktach suplementy diety przed rozpoczęciem się kolejnego „sezonu grypowego”. Chociaż warto byłoby włączyć też do swojego menu w okresie infekcyjnym nasiona czarnuszki oraz przetwory z owoców morwy, flaszowca i noni.
