Autor: Sławomir Ambroziak
Słowa kluczowe: kurkumina, kacheksja, sarkopenia, masa i siła mięśni.
Kto z nas nie jadł nigdy w życiu curry? Chyba nie znajdziemy nikogo takiego…? Potrawy typu curry charakteryzują się specyficznym aromatem, pikantnym smakiem i żółtą barwą. Tę barwę zawdzięczają kurkuminie. Kurkumina to żółty barwnik popularnej przyprawy kulinarnej – kurkumy, składnika curry, który zdobywa coraz większą sławę jako środek wybitnie sprzyjający zdrowiu. Kurkumina jest przede wszystkim naturalnym środkiem przeciwzapalnym, który w eksperymentach in vitro (poza organizmem) oraz w przedklinicznych modelach badawczych wykazywał właściwości lecznicze względem takich chorób, jak różnego typu zespoły bólowe i choroby neurodegeneracyjne, zapalenie jelit i alergie, a także infekcje i nowotwory.
Kurkumina wywiera również dobroczynny wpływ na mięśnie, dzięki czemu może być wykorzystywana w walce z zanikiem (atrofią) mięśni towarzyszącym procesowi starzenia się organizmu, nazywanym fachowo sarkopenią, jak też we wspomaganiu treningu siłowego u osób ćwiczących rekreacyjnie i sportowców. Naukowcy wykonali np. badania dowodzące przydatności kurkuminy w powstrzymywaniu kacheksji, czyli wyniszczenia mięśni będącego efektem przebiegu jakiejś choroby wyniszczeniowej, np. choroby nowotworowej (Busguetes, 2001; Siddiqui, 2009, He, 2011). Do chorób przewlekłych, sprowadzających kacheksję, zaliczmy również cukrzycę. Atrofia mięśni związana z przebiegiem cukrzycy wynika z faktu niskiej wrażliwości tkanki mięśniowej na insulinę – hormonu, który z jednej strony „pompuje” do mięśni glukozę i tym sposobem normalizuje jej poziom we krwi, z drugiej zaś pobudza produkcję białek we włóknach mięśniowych. A w walce z atrofią towarzyszącą przebiegowi cukrzycy pomocna okazuje się właśnie kurkumina, na co dowodów dostarczają nam przynajmniej cztery doświadczenia – Kanga z 2010, Xaviera i Denga z 2012 oraz Ono z 2015 r., w których badano relacje pomiędzy kurkuminą a insuliną zachodzące w komórkach mięśniowych.
Natomiast w najnowszym badaniu naukowcy zajęli się sprawą przydatności kurkuminy w przeciwdziałaniu sarkopenii (Receno, 2017). W eksperymencie tym zbadano wpływ suplementacji kurkuminy na charakterystykę parametrów mięśniowych starzejących się szczurów. Czternaście 32-miesięcznych samców szczurów otrzymywało przez 4 miesiące odpowiednio skomponowane diety. Jedna grupa, kontrolna, otrzymała tzw. dietę ad libitum, czyli mogła po prostu zajadać się do woli. Ponieważ jednak jednej z przyczyn sarkopenii upatruje się w niedożywieniu osób starszych, dlatego druga i trzecia grupa spożywała taką samą dietę, ograniczoną kalorycznie, z których jedna zawierała 0,2-procentowy dodatek kurkuminy. Po okresie suplementacji, masę ciała zwierząt, ich masę mięśniową i cechy kurczliwości ich mięśni analizowano za pomocą niezależnych testów próbnych.
Masa mięśniowa (mierzona wagą jednego z wybranych do testu mięśni) gryzoni prowadzonych na diecie niedoborowej była faktycznie znacząco niższa i utrzymywała się na poziomie 0,190 g, podczas gdy masa mięśniowa zwierząt z grupy kurkuminowej i kontrolnej była podobna, i wynosiła odpowiednio 0,285 i 0,306 g. Szczytowe napięcie skurczowe i szczytowe napięcie toniczne mięśni nie różniły się istotnie pomiędzy grupami, jednak znormalizowane, szczytowe napięcie toniczne było o 30% większe w grupie kurkuminowej, w porównaniu z grupą diety niedoborowej.
Dalej naukowcy informowali, że obecnie prowadzą doświadczenia z większą liczby prób, będące kontynuacją badań mających na celu wyjaśnienie wpływu kurkuminy na parametry funkcjonalności mięśni, których wstępne wyniki sugerują, że kurkumina może osłabiać spadki masy mięśniowej powodowane zmniejszeniem spożycia pokarmu i procesami starzenia się organizmu.
A to oczywiście bardzo dobra wiadomość nie tylko dla seniorów korzystających z aktywności ruchowej, ale również tych sportowców, którzy z uwagi na strategię startową zmuszeni są do okresowego ograniczania poboru kalorii.
