Autor: Sławomir Ambroziak
Słowa kluczowe: metylosulfonylometan, MSM, detergenty, pestycydy, kwasy tłuszczowe, wątroba, reaktywne formy tlenu, glutation.
Metylosulfonylometan, w skrócie MSM, to składnik pokarmowy, będący źródłem niezbędnej dla naszego organizmu siarki, znajdowany głównie w mleku, kawie, pomidorach i jabłkach, a w mniejszych ilościach – w wielu innych produktach spożywczych. MSM oferowany jest również przez rynek jako suplement diety. Jako suplement znany jest przede wszystkim ze swoich ochronnych właściwości względem stawów. Zapewne jednak mało kto słyszał o jego zdolności do ochrony wątroby.
Zagrożeniem dla naszej wątroby są zarówno spożywane w nadmiarze, niektóre składniki pokarmowe, jak też pojawiające się w środowisku, tzw. hepatotoksyny, czyli związki uszkadzające wątrobę. Wspólnym mianownikiem są tutaj reaktywne formy tlenu, zwane popularnie wolnymi rodnikami tlenowymi. Otóż zarówno w efekcie metabolizmu wielu hepatotoksyn, takich jak herbicydy czy detergenty, jak też składników pokarmowych, szczególnie kwasów tłuszczowych, dochodzi do wytwarzania reaktywnych form tlenu w komórkach wątrobowych. Ponieważ wolne rodniki uszkadzają struktury komórkowe, dlatego w skrajnych przypadkach długotrwała ekspozycja na hepatotoksyny (spożywanie warzyw hodowanych z użyciem herbicydów czy korzystanie z zastawy stołowej utrzymywanej w czystości za pomocą silnych detergentów) i nadmiar tłuszczu z diety może uśmiercać komórki wątrobowe. Zazwyczaj dochodzi jednak tylko (i aż) do uszkodzenia mitochondriów. A że mitochondria zajmują się spalaniem kwasów tłuszczowych, dlatego ich uszkodzenia skutkują nagromadzeniem tłuszczu wątrobowego, którego nadmiar prowadzi rozwoju stłuszczenia i zapalenia wątroby.
Zazwyczaj nie jest aż tak źle i wątroba dość dobrze radzi sobie z mniejszymi dawkami heptatotoksyn i tłuszczów, albowiem chroniona jest na co dzień przed toksycznością reaktywnych form tlenu przez glutation. Glutation to sztandarowy antyoksydant naszego organizmu, szczególnie wątroby, niezwykle efektywnie eliminujący wolne rodniki tlenowe. Jednak w przypadku długotrwałej ekspozycji pojawia się ten problem, że powtarzający się nadmiar hepatotoksyn i kwasów tłuszczowych, na drodze generacji wysokich stężeń reaktywnych form tlenu, wyczerpuje zasoby glutationu wątrobowego. Glutation jest oczywiście odtwarzany, jednak do jego odtwarzania potrzebne są źródła organicznej siarki, do których zalicza się m.in. MSM.
W związku z tym przeprowadzono swojego czasu badanie na myszach w celu ustalenia, czy doustne przyjmowanie MSM może wpływać na wątrobowy poziom glutationu i odporności wątroby na stres oksydacyjny, wywołany chemiczną hepatotoksyną (DiSilvestro, 2008). W badaniu tym zaobserwowano, że 5 tygodni podawania MSM w wodzie pitnej spowodowało statystycznie istotny wzrost poziomu glutationu w wątrobie (średnio o 78%), co w efekcie skutkowało hamowaniem uszkodzenia wątroby po podaniu czterochlorku węgla – hepatotoksyny będącej składnikiem (lub powstającej w obecności) silnych detergentów.
Z kolei następny eksperyment (Amirshahrokhi, 2013) przeprowadzono w celu zbadania wpływu MSM na ostre uszkodzenie wątroby wywołane przez parakwat – niebezpieczny dla naszego zdrowia herbicyd, nadal stosowany w niektórych krajach azjatyckich, z których pochodzi większość przypraw kulinarnych, jako środek ochrony roślin. Pojedyncza dawka parakwatu wywołała tu ostrą toksyczność wątroby, jednak u myszy traktowanych przez 5 dni MSM, w porównaniu z grupą potraktowaną samym parakwatem, odnotowano znacznie wyższy poziom glutationu przy znacznie niższej koncentracji markerów stresu oksydacyjnego, procesów zapalnych i dysfunkcji wątroby. Zdaniem autorów badania, odkrycia te sugerują, że MSM, jako naturalny składnik pokarmowy, łagodzi indukowane przez parakwat, oksydacyjne uszkodzenia wątroby.
I wprawdzie nie przeprowadzono badań dokładnie pod tym kątem, to jednak możemy mieć pewność (z uwagi na identyczny mechanizm hepatotoksyczości), że z równą skutecznością MSM będzie ochraniał naszą wątrobę przed negatywnymi skutkami nieracjonalnego sposobu odżywiania.
