Autor: Sławomir Ambroziak
Słowa kluczowe: taksyfolina, estrogeny, androgeny, osteoklasty, komórki kościogubne, resorpcja kości, osteoporoza, białko, wapń, witamina D3, witamina K2.
U kobiet po menopauzie, ale również u mężczyzn w starszym wieku, pojawia się bardzo często osteoporoza. Osteoporoza jest uogólnioną chorobą metaboliczną kości, charakteryzującą się niską masą kostną i upośledzoną strukturą tkanki kostnej, prowadzącymi w konsekwencji do zwiększonej podatności na złamania. Główną winę za taki stan rzeczy ponoszą błędy dietetyczne (niedobory białka, wapnia, witaminy D3 i K2) i deficyty hormonalne; szczególnie te drugie. Z wiekiem wygasają bowiem czynności gonad, co skutkuje niedoborem estrogenów u kobiet i androgenów u mężczyzn. A estrogeny i androgeny działają pozytywnie na kości głównie w ten sposób, że hamują aktywność osteoklastów, czyli tzw. komórek kościogubnych.
Na powierzchni osteoklastów znajduje się wiele wypustek cytoplazmatycznych, zwiększających powierzchnię ich styku z macierzą zewnątrzkomórkową kości. Podstawową funkcją osteoklastów jest resorpcja kości. Wydzielają one enzymy zakwaszające lokalnie środowisko kości, czego następstwem jest rozpuszczenie nieorganicznych składników macierzy zewnątrzkomórkowej. Trawienie organicznej części istoty zewnątrzkomórkowej odbywa się za pomocą kolejnego pakietu wydzielanych enzymów, a pofragmentowane struktury organiczne są następnie pochłaniane przez osteoklasty i trawione wewnątrzkomórkowo. W warunkach prawidłowych resorpcja kości jest procesem pożądanym, zapewniającym odpowiednie modelowanie kości i utrzymanie ich właściwej wytrzymałości mechanicznej. Problem zaczyna się dopiero wtedy, kiedy brakuje czynników ograniczających apetyt osteoklastów, takich jak estrogeny czy androgeny.
Taksyfolina jest związkiem z grupy flawonoidów. Flawonoidy to grupa wtórnych związków metabolicznych, szeroko rozpowszechnionych w królestwie roślin, które są istotnymi składnikami naszej diety i które zdobywają coraz większą popularność ze względu na ich wiele właściwości prozdrowotnych. Pojawiające się dowody naukowe sugerują, że przykładowo taksyfolina obdarzona jest aktywnością przeciwutleniającą, przeciwzapalną, przeciwwirusową, przeciwbakteryjną, przeciwnowotworową i neuroprotekcyjną. Jednak to, czy taksyfolina zapobiega utracie masy kostnej i czy może to być związane z hamowaniem osteoklastów, pozostawało do niedawna niewyjaśnione. Dlatego w jednym z aktualniejszych eksperymentów z taksyfoliną naukowcy zbadali jej wpływ na produkcję osteoklastów (osteoklastogenezę) i osteoporozę wywołaną u myszy poprzez usunięcie produkujących estrogeny jajników (Cai, 2018).
W badaniu tym podzielono losowo myszy na 3 grupy. W dwóch grupach usunięto gryzoniom jajniki i albo podawano im taksyfolinę w dawce odpowiadającej 500 mg dziennie po przeliczeniu na ludzi, albo roztwór soli fizjologicznej jako placebo. Trzecią grupę tworzyły zwierzęta kontrolne, na których przeprowadzono jedynie zabieg udawany i którym podawano roztwór soli fizjologicznej jako placebo.
Usunięcie jajników doprowadziło do dramatycznego obniżenia gęstości kości, tak że u myszy traktowanych placebo stanowiła ona jedynie 50% gęstości grupy kontrolnej. Jednak u myszy otrzymujących taksyfolinę utrzymywała się ona na poziomie o ok. 50% wyższym, w porównaniu z grupą placebo. Jednocześnie w porównaniu z grupą kontrolną, w grupie placebo wzrosła 6-krotnie liczba osteoklastów, podczas gdy w grupie taksyfoliny wzrosła jedynie dwukrotnie.
W związku z tym, w końcowym wniosku autorzy napisali, że taksyfolina wykazuje obiecujący wpływ na zapobieganie utratom masy kostnej i może być stosowana jako swojego rodzaju hormonalna terapia zastępcza w przypadku osteoporozy.
Taksyfolina może więc być cennym suplementem diety dla osób starszych, pragnących ustrzec się osteoporozy, niemniej podejmując decyzję o jej zastosowaniu, należy bezwzględnie pamiętać o właściwej kompozycji diety, zapewniającej właściwy dowóz białka i wapnia oraz witaminy D3 i K2.
