Autor: Sławomir Ambroziak
Słowa kluczowe: Ganoderma lucidum, Reishi, lakownica żółtawa, kwasy ganoderowe, testosteron, zburzenia seksualne, masa i siła mięśni.
Na rynku suplementów diety znajdujemy produkty otrzymywane z grzybka funkcjonującego w tym rynku pod nazwą Reishi. Jego łacińska nazwa systematyczna to Ganoderma lucidum, natomiast polska – lakownica żółtawa. W polskim piśmiennictwie mykologicznym grzyb ten opisywany był też jako huba lakierowana, żagiew lśniąca, lakownica lśniąca, wrosniak lśniący, lśniak połyskliwy.
Grzyb ten jest w Europie dość rzadki i rzadko występuje też w Polsce. W związku z tym widnieje na „Czerwonej liście roślin i grzybów Polski”, obejmującej gatunki zagrożone. Ma tutaj status R, czyli gatunku potencjalnie zagrożonego, z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych. Znajdziemy go też na listach gatunków zagrożonych Czech, Litwy i Łotwy. Od 2014 r. w Polsce jest objęty ochroną częściową grzybów, chociaż wcześniej podlegał u nas ścisłej ochronie.
Chińskiej i japońskiej medycynie ludowej grzybek Reishi był znany od 4 tys. lat, a stosowany w leczeniu chorób wątroby, hipertonii, artretyzmu, astmy, bronchitu, wrzodów żołądka, nadciśnienia, bezsenności oraz stanów zapalnych stawów i nerek. Przykładowo w Ben Cao Gang Mu, najsłynniejszej chińskiej farmakopei, podano, że jego systematyczne używanie obniża wagę ciała i wydłuża życie. W zapisach chińskich z XVI wieku można znaleźć także informację, że systematyczne stosowanie grzybka sprzyja płodności. Lakownica żółtawa była tradycyjnie stosowana również w przeciwdziałaniu zaburzeniom seksualnym u mężczyzn. Te dwa ostatnie zastosowania mogą wynikać z faktu, że w grupie najaktywniejszych składników czynnych Reishi zidentyfikowano związki podobne strukturalnie do naszych hormonów płciowych – kwasy ganoderowe. Z uwagi na takie podobieństwo, z reguły tego typu związki albo wykazują bezpośrednią aktywność hormonalną, albo wchodzą w relacje z układami regulatorowymi, kontrolującymi nasz układ hormonalny, wywołując zmiany w poziomach hormonów płciowych w ludzkim organizmie. Przykładowo mogą podnosić poziom testosteronu – męskiego hormonu płciowego, odpowiedzialnego za popęd płciowy panów i ich możliwości seksualne.
Relatywnie niedawno wykonano więc badanie, mające na celu sprawdzenie znanych z tradycji ludowej, afrodyzyjnych właściwości grzybka Reishi (Ahmed, 2018). Naukowcy podzielili w nim samce szczurów na 4 grupy, w których albo podawano zwierzętom wodę destylowaną jako placebo, albo ekstrakt z Reishi w dawce ok. 1.5 lub 3.0 g po przeliczeniu na ludzi, albo cytrynian sildenafilu, czyli popularną viagrę. W ciągu 40 dni przebiegu eksperymentu obserwowano częstotliwość występowania rozmaitych zachowań płciowych zwierząt, takich jak np. wspinanie się na samice i ich krycie. W efekcie eksperymentu dowiedziono, że niższa dawka ekstraktu z Reishi wykazywała niezwykle silną aktywność afrodyzyjną (silniejszą niż wyższa), średnio silniejszą od viagry o ok. 60%, biorąc pod uwagę częstotliwość wszystkich obserwowanych zachowań seksualnych.
Ekstrakt z Reishi podnosił też bardzo silnie w tym eksperymencie poziom testosteronu – o ok. 160% w porównaniu z grupą kontrolną. I chociaż w tym parametrze ustępował viagrze, to jednak jedynie nieznacznie, albowiem viagra podnosiła poziom testosteronu jedynie o 25% silniej od niższej dawki ekstraktu z Reishi.
Wzrost poziomu testosteronu na skutek spożywania grzybka Reishi może oczywiście odpowiadać za jego aktywność afrodyzyjną, wspomagającą tężyznę seksualną panów z problemami w sferze płciowej. Niemiej ten kierunek działania okazuje się jednocześnie niezwykle przydatny sportowcom, albowiem to głównie od poziomu testosteronu zależne są tempo i stopień rozwoju takich cech niezwykle przydatnych w sporcie, jak np. masa i siła mięśni.
