Autor: Sławomir Ambroziak
Słowa kluczowe: dieta sirtfood, restrykcje kaloryczne, sirtuiny, mimetyki restrykcji kalorycznych, kurkumina, fisetyna, resweratrol, kwercetyna, zdrowie, długowieczność.
Sirtfood Diet to model żywienia zaproponowany niedawno przez żywieniowców. Dieta ta ma zapewnić nam zdrowie i przedłużyć młodość, a przy okazji pomóc pozbyć się kilku zbędnych kilogramów. O co właściwie w niej chodzi…?
W wielu badaniach dowiedziono, że tzw. restrykcje kaloryczne poprawiają stan zdrowia i wydłużają czas życia wielu gatunków zwierząt laboratoryjnych z różnych szczebli drabiny ewolucyjnej, w tym stojących na samym jej szczycie ssaków naczelnych. Dzisiaj nie mamy najmniejszych wątpić, że ta sama zasada dotyczy też ludzi. Tym bardziej, że doświadczenia polegające na krótkotrwałym ograniczeniu poboru kalorii przez ludzi wydają się potwierdzać efekty uzyskane w długoterminowych badaniach na zwierzętach. Należy bowiem przypomnieć, że restrykcje kaloryczne to taki sposób żywienia, w którym ograniczamy o 30-50% ogólną podaż energii (kalorii), przy zachowaniu optymalnego pobrania białek, czynników witamino-podobnych, witamin i minerałów. Zapewne to świetny sposób na zdrowie i młodość, sprowadzający się jednak w praktyce do długich lat niedojadania. Chciałbyś tego spróbować…?!
Dlatego właśnie, że restrykcje kaloryczne są kłopotliwe jako recepta na długie życie dla ludzi, zaczęto poszukiwać innych sposobów żywienia dających podobne efekty, takich jak np. bohaterka tego artykułu. Aby jednak zaproponować skuteczną alternatywę, naukowcy musieli poznać najpierw mechanizmy, poprzez które restrykcje kaloryczne poprawiają stan zdrowia i przedłużają młodość. My też musimy je poznać, jeżeli chcemy ocenić, czy zasady diety Sirtfood w ogóle trzymają się kupy…
Fenomen restrykcji kalorycznych tkwi w sirtuinach! Niedostatek energetyczny aktywuje sirtuiny. Tego właśnie dowiodły badania naukowe. A czym są sirtuiny? Sirtuiny to po prostu pewna grupa enzymów. Ponieważ to właśnie sirtuiny dbają o nasze zdrowie i długie życie, wkrótce po ich odkryciu i ustaleniu ich roli nazwano je „enzymami młodości”. Sirtuiny okazują się kluczem do zdrowia i długowieczności, albowiem regulują najistotniejsze procesy życiowe, związane z metabolizmem, naprawą DNA, ochroną przeciwrodnikową oraz programowaną śmiercią komórkową, zwaną fachowo apoptozą.
Czy tylko głód aktywuje sirtuiny? Nie! Tu naukowcy pospieszyli z pomocą łasuchom… Testowali niewielkie molekuły wiążące się z białkami tych enzymów i zwiększające tym sposobem ich aktywność. Molekuły takie nazwano mimetykami (naśladowcami) restrykcji kalorycznych. I tutaj okazało się, że niektóre tego typu cząsteczki występują w naszym pożywieniu. Możemy wymienić kilka związków o podobnych właściwościach: kurkuminę, resweratrol, fisetynę i kwercetynę. A ostatnio donoszono, że zdolnością aktywacji sirtuin odznaczają się również składniki aktywne cynamonu. Związki te należą do grupy chemicznej polifenoli, a przez żywieniowców nazywane bywają czynnikami witamino-podobnymi lub quasi(niby)witaminami. Oznacza to, że są pomniejszymi składnikami pokarmowymi o właściwościach zdrowotnych, podobnie jak witaminy, ale – w odróżnieniu od witamin – nie są nam do życia absolutnie niezbędne. Tak więc ostatecznie możemy się bez nich obyć (bez witamin nie możemy), ale ich niedobór odbije się niekorzystnie na jakości i długości naszego życia.
Fisetynę znajdziemy przede wszystkim w truskawkach, a substancja ta odpowiada za ich czerwoną barwę. Do pokarmów bogatych w kwercetynę zaliczymy kapary, jabłka, herbatę, cebulę, owoce cytrusowe i jagodowe, niektóre odmiany papryki i cykorii oraz zielone warzywa. Z kolei resweratrol występuje w malinach, borówkach, winogronach i orzeszkach ziemnych. Natomiast kurkumina to żółty barwnik orientalnej przyprawy kuchennej – kłącza kurkumy. Tak więc, pomijając szczegóły, podstawowym zaleceniem Sirtfood Diet jest spożywanie dużej ilości warzyw, owoców i przypraw (lub pozyskanych na ich bazie przecierów i soków) obfitujących w aktywatory sirtuin. No i właśnie stąd nazwa: Sirtfood Diet. Ta dieta to właśnie alternatywa dla restrykcji kalorycznych.
Zdrowa dieta to oczywiście najlepszy sposób na zdrowie i długowieczność. Cenny będzie też tutaj ruch, albowiem badania udowodniły, że również wysiłek fizyczny zwiększa aktywność sirtuin. Ale rynek wskazuje nam jeszcze krótszą drogę… suplementy diety… Dzisiaj wyekstrahowane z roślin konsumpcyjnych aktywatory sirtuin – kurkuminę, reweratrol, fisetynę i kwercetynę – możemy uzupełnić po prostu kapsułkami. Takie kapsułki nie są jedyną receptą na zdrowie i długowieczność, ale na pewno ułatwiają osiąganie tych celów. Bez wątpienia przydadzą się np. zapracowanym, którzy nie znajdą czasu na przygotowanie dziennie kilku posiłków opartych na przetworach z owoców i warzyw.
Tak więc kapsułkowane aktywatory sirtuin, czyli mimetyki restrykcji kalorycznych, to znakomite uzupełnienie diety Sirtfood i aktywnego stylu życia w drodze do zdrowia i długowieczności.
